AMT (Air Motion Transformer)

AMT (skrót od angielskich słów Air Motion Transformer) to typ przetwornika elektroakustycznego. Głośniki AMT są czasami niesłusznie utożsamiane z głośnikami wstęgowymi. Najczęściej w technologii AMT produkuje się głośniki wysokotonowe, ale nie tylko. Konstrukcję typu AMT stosowano też w głośnikach średniotonowych, niskotonowych i słuchawkach.

W przeciwieństwie do innych typów głośników poruszających powietrze w sposób tłokowy, w głośnikach AMT membrana nie pracuje w kierunku osi promieniowania, lecz prostopadle do tej osi. Przetwornik AMT ma postać membrany ukształtowanej w harmonijkę. Harmonijka jest wykonywana z tworzywa sztucznego (na przykład mylar, kapton), na jej powierzchni znajdują się przewodzące ścieżki (aluminium), a całość jest umieszczona w polu magnetycznym. Przez przewodzące ścieżki płynie sygnał elektryczny audio. Powietrze jest ściskane i zasysane pomiędzy fałdami harmonijki synchronicznie z sygnałem audio płynącym przez ścieżki. Sposób działania membrany powoduje kilkukrotne zwiększenie prędkości powietrza w stosunku do prędkości ruchu membrany - stąd wzięła się nazwa przetwornika AMT.

Pod względem technicznym głośniki AMT w kilku aspektach różnią się od głośników dynamicznych. Bardzo płaski jest przebieg impedancji i bardzo słabo uwydatniony jest rezonans mechaniczny. Głośniki tego typu mają dużą rzeczywistą powierzchnię membrany w stosunku do powierzchni widzianej z zewnątrz jako powierzchnia promieniująca. Charakteryzują się też niskimi poziomami zniekształceń, znaczną mocą i dobrym odtwarzaniem sygnałów impulsowych w porównaniu z głośnikami kopułkowymi o podobnym przeznaczeniu.

Wynalazcą AMT był dr. Oskar Heil (1908-1994), niemiecki inżynier i wynalazca, który po Drugiej Wojnie Światowej osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Oskar Heil był autorem kilku patentów związanych z technologią AMT. Pierwszy wniosek patentowy opisujący AMT był złożony w 1969 roku, a pierwszy patent został przyznany w 1972 roku. Pierwsze produkty wykorzystujące głośniki AMT były produkowane począwszy od 1970 roku przez firmę ESS z Kaliforni, we współpracy z Oskarem Heilem. ESS odkupiła też od Oskara Heila patenty związane z AMT. Obecnie ważność patentów na AMT już się zakończyła.

W użyciu jest szereg firmowych nazw dla głośników opierających się na technologii AMT. Przykładowo firma Elac określa swe głośniki nazwą JET, firma ADAM stosuje nazwę ART (Accelerated Ribbon Technology), a firma Precide stosuje nazwę AVT (Air Velocity Transformer). Wśród producentów AMT można jeszcze wymienić firmy Eton (Niemcy), Mundorf (Niemcy), FAL (Japonia).