Subwoofer

Urządzenie głośnikowe służące do odtwarzania najniższych częstotliwości akustycznych. Subwoofery stosuje się w kilku różnych konfiguracjach:
- Sprzedawane całkowicie osobno, dla uzupełnienia zwykłych zestawów głośnikowych przeznaczonych do samodzielnej pracy. W takim przypadku subwoofery poszerzają odtwarzany zakres pasma i dynamiki.
- Jako jeden z elementów wielodrożnego zestawu do kina domowego (do odtwarzania kanału LFE).
- Jako element zestawu w komplecie z dwoma głośnikami satelitarnymi, zaprojektowanymi specjalnie do współpracy z subwooferem. System złożony z subwoofera oraz dwóch zestawów satelitarnych określany jest skrótem 2.1.
- W postaci osobnego modułu stanowiącego część wielodrożnej kolumny głośnikowej.

Większość subwooferów to urządzenia aktywne. Są one wyposażone we wbudowany wzmacniacz, który steruje głośnikiem (lub głośnikami) subwoofera. Subwoofery pasywne wykorzystują zewnętrzne wzmacniacze. Albo jest to osobny wzmacniacz, albo ten sam wzmacniacz, który zasila równocześnie głośniki główne.

Typowe elementy wyposażenia subwooferów to:
- Przełączane lub regulowane płynnie filtry pozwalające na dopasowanie górnej częstotliwość granicznej pracy subwoofera w sposób zoptymalizowany pod kątem zestawów odtwarzających średnie i wysokie tony.
- Przełącznik fazy (0, 180 stopni).
- Regulator poziomu głośności
- Filtr subsoniczny do odcięcia najniższych częstotliwości, zwłaszcza poniżej dolnego progu słyszalności

Jako główną zaletę użytkową subwooferów przedstawia się nieraz zwiększoną swobodę ustawienia. Według wielu publikacji dopuszczalne jest ustawienie subwoofera w niemal dowolnie wybranym miejscu pomieszczenia, także w znacznej odległości od zestawów odtwarzających wyższe częstotliwości. Jako uzasadnienie dla tej opinii podaje się, że ucho ludzkie nie jest zdolne precyzyjnie zlokalizować dźwięków o bardzo niskich częstotliwościach. Lokalizacja instrumentów takich jak duże bębny kontrabasy itp. odbywa się dzięki temu, że widmo tych dźwięków zawiera nie tylko niskie częstotliwości, ale wraz z nimi występują wyższe składowe.

W rzeczywistości miejsce ustawienia subwoofera w pomieszczeniu znacznie wpływa na uzyskiwane rezultaty. Badania psychoakustyczne wskazują, że ucho ludzkie nie jest w stanie lokalizować dźwięków o częstotliwości niższej niż 80Hz. Dlatego też zaleca się aby w systemach audio wysokiej jakości górna granica pasma przenoszenia subwoofera wynosiła nie więcej niż 80Hz. W wielu zastosowaniach praktycznych subwoofery odtwarzają jednak dźwięki do stu kilkudziesięciu lub nawet dwustu kilkudziesięciu Hz. W takich przypadkach możliwe jest lokalizowanie przez słuchacza położenia subwoofera.

Oprócz tego ustawienie subwoofera silnie rzutuje na sposób pobudzania modów pomieszczenia odsłuchowego. Z tego względu w instalacjach wysokiej jakości niezbędna jest precyzyjna optymalizacja położenia subwoofera w pomieszczeniu. Główną korzyścią płynąca z zastosowania subwoofera jest nie tyle swoboda ustawienia, co zwiększenie głośności, szerokości pasma i dynamiki w zakresie niskich tonów.