Qes (dobroć elektryczna)

Qes to dobroć elektryczna głośnika. Jest to jeden z kilku podstawowych parametrów każdego głośnika dynamicznego. Qes należy do grupy parametrów Thiele-Smalla'a. Qes jest jednym z parametrów decydujących o konstrukcji (objętość, strojenie) obudów głośników niskotonowych i średniotonowych.

W sensie fizycznym Qes określa jak silne jest tłumienie membrany przez układ elektromagnetyczny głośnika. Im mniejsza jest wartość Qes tym silniejsze jest tłumienie membrany. Tłumienie elektryczne głośnika jest bezpośrednim skutkiem wstecznej siły elektromotorycznej powstającej pod wpływem ruchu membrany (ang. back EMF).

Wzór określający wartość Qes ma postać:

Jak widać silna jest zależność Qes od współczynnika Bl (pole magnetyczne w szczelinie pomnożone przez długość przewodu cewki). Wartość Qes jest odwrotnie proporcjonalna do kwadratu Bl. Qes jest proporcjonalne do wartości rezystancji - większa rezystancja zmniejsza bowiem prąd i w konsekwencji zmniejsza tłumienie. Qes rośnie proporcjonalnie do pierwiastka masy membrany - im większa jest poruszająca się masa tym trudniej ją stłumić. Qes maleje zaś proporcjonalnie do pierwiastka podatności zawieszenia głośnika - im większa podatność zawieszenia, tym tłumienie wymaga mniej siły.

W większości typowych głośników Qes jest znacznie mniejsze od Qms (dobroć wynikająca z tłumienia mechanicznego). Oznacza to, że tłumienie ruchu membrany w przeważającej części ma naturę elektryczną, a nie mechaniczną. W konsekwencji Qes w większym stopniu decyduje o całkowitym tłumieniu głośnika (Qts).

Warunkiem skutecznego tłumienia elektrycznego głośnika jest możliwość przepływu prądu przez cewkę. Tak więc tłumienie elektryczne nie wystąpi przy rozwartych zaciskach głośnika. Typowe wzmacniacze mają niską impedancję wyjściową co zapewnia wysokie tłumienie elektryczne głośników.