Efekt coctail-party

Efekt coctail-party to właściwość ludzkiego słuchu, która pozwala skupić uwagę na jednym, wybranym źródle dźwięku w sytuacji kiedy równocześnie docierają do słuchacza różne dźwięki. Inaczej można też opisać efekt coctail-party jako zdolność do wyławiania istotnych dla słuchacza dźwięków w obecności hałasu czy zakłóceń. Nazwa efektu coctail-party pochodzi od przykładowej sytuacji, która ilustruje występowanie tego zjawiska. Przebywając w miejscu gdzie równolegle prowadzone są różne konwersacje pomiędzy różnymi osobami słuchacz może wybrać jedną rozmowę, na której chce skupić uwagę i wybraną rozmowę śledzić, pomimo tego, że inne rozmowy docierają z podobnym poziomem głośności.

Dokładne wyjaśnienie mechnizmu efektu coctail-party nastręcza wielu trudności. Powstały liczne prace naukowe zajmujące się tą sprawą. Zagadnienie mieści się w ramach szerszych badań dotyczących ludzkiej percepcji, nie tylko percepcji narządu słuchu. Stwierdzono, że w czasie kiedy ma miejsce efekt coctail-party wzrasta aktywność lewej półkuli mózgu.

Doświadczalnie stwierdzono dwie silne zależności. Osoby z poważnymi ubytkami słuchu dużo gorzej radzą sobie z wyławianiem istotnych dźwięków z hałaśliwego tła niż osoby ze słuchem zdrowym. Poza tym efekt coctail-party jest silnie związany ze słyszeniem dwuusznym. Zatkanie jednego ucha powoduje, że wyławianie wybranych dźwięków staje się znacznie trudniejsze. Jeśli zestaw różnych dźwięków będzie zmieszany i odtwarzany przez jeden głośnik, to również w takiej sytaucji wyławianie wybranego źródła jest trudniejsze niż w przypadku tego samego zestawu dźwięków docierających z różnych kierunków.